Piotr Tymiński "Lwowski ptak"

Pierwszego listopada 1918 roku na teren Lwowa wkroczyła ukraińska armia celem przejęcia miasta. Udaje im się zająć większość publicznych gmachów, co wzmaga protesty mieszkańców, którzy decydują się na odparcie ataku wrogich wojsk i walkę o wolność swoją i miasta. Na front ruszają także dzieci oraz studenci. Piętnastoletnia Tońka pragnie do nich dołączyć, jednak zostaje oddelegowana do pracy jako sanitariuszka. Dziewczyna ani myśli rezygnować z walki. Przebiera się w stary mundur swojego brata i jako Hipolit dołącza do walczących.

„Lwowski ptak” autorstwa Piotra Tymińskiego to książka napisana ku pamięci Orląt Lwowskich – dzieci i młodzieży, która przez dwadzieścia dwa dni broniła swojego miasta. Autor w swojej powieści łączy fikcję literacką z autentycznymi wydarzeniami. Podobnie jest z postaciami, obok tych fikcyjnych spotkamy także te znane nam z lekcji historii. Odzwierciedleniem rzeczywistości jest także pomysł na przebranie Tońki za chłopca. Dziewczyną walczącą w męskim przebraniu była 21- letnia Józefa Hoboń (pseudonim Józef Balzer), która zginęła 9 listopada walcząc na palcówce Bema.

Główną bohaterką i zarazem narratorką powieści jest Tońka. Dziewczynka relacjonuje wydarzenia z tych dwudziestu dwóch dni w bardzo przystępny sposób, niejednokrotnie tak po dziecięcemu, innym razem w bardziej dojrzały sposób. Te dramatyczne wydarzenia skontrastowane z taką formą przekazu uderzają w czytelnika. Ten kontrast-wojny, która jest bezwzględna i nastoletniej naiwności i wiary w zwycięstwo porusza. Opowieść Tońki i obronie Lwowa przeplatana jest jej listami do brata. Te „rozmowy” Antosi z Franciszkiem stają się dla niej pewną odskocznią od bieżących wydarzeń i okazją do podzielenia się z kimś swoimi radościami i smutkami.

Lubię zarówno książki historyczne, jak i powieść, gdzie te wątki historyczne występują. We „Lwowskim ptaku” Piotr Tymiński  uczy nas historii w bardzo przystępny sposób skrupulatnie odtwarzając przebieg walk i topografię miasta. Dodam, że lekkie piórko autora sprawia, że książkę czyta się swobodnie, pomimo ciężkiej tematyki. Taka lekcja historii z pewnością przypadnie do gustu niejednemu uczniowi.

„Lwowski ptak” to przejmująca powieść ukazująca fragment naszej historii oraz portret lwowskiej młodzieży dla której ojczyzna była wszystkim i za którą gotowi byli oddać życie. To właśnie od nich możemy uczyć się patriotyzmu.  

 

P. Tymiński - Lwowski ptak

 

stron: 378

wyd. Novae Res 2018