Anne B. Ragde Trylogia norweska

 

Trylogia norweska autorstwa Anne B. Ragde  traktująca o relacjach rodzinnych to jedna z tych opowieści, którą czytelnik nosi w sobie długo po jej przeczytaniu. Historia na pierwszy rzut oka nieskomplikowana; powiedziałabym nawet, że banalna, ale to tylko złudzenie. Kiedy pozwolicie, aby całkowicie wami zawładnęła odkryjecie przeszłość rodziny Neshov, która niejednokrotnie was zaskoczy i wzruszy. 

Sagę rodzinną rozpoczyna tom „Ziemia kłamstw”, który wprowadza czytelnika w świat trudnych relacji rodziny, która można powiedzieć od wielu lat nie funkcjonuje tak, jak powinna. Tor, Margido i Erlend są braćmi, jednak od dwudziestu lat nie utrzymują ze sobą kontaktu. Tor, jako jedyny pozostał w rodzinnym Byneset, gdzie zajmuje się hodowlą świń. Margido prowadzi zakład pogrzebowy, a Erlend wyjechał do Danii, gdzie spełnia się jako dekorator wystaw sklepowych. Kiedy ich matka w ciężkim stanie trafia do szpitala rodzeństwo musi wreszcie się spotkać, porozmawiać i stawić czoła przeszłości. Do Byneset przybywa także Torunn, która okazuje się być córką Tora. Kobieta, która dotąd nie poznała rodziny swojego ojca wprowadza wiele zamieszania w ich niełatwe relacje. Nadzieję na pomyślne rozwiązanie piętrzących się problemów niesie drugi tom sagi – „Raki pustelniki”. Tor walczy o utrzymanie rodzinnego gospodarstwa. Stara się także odbudować więź z córką. Erlend wraz z partnerem przygotowuje się na prawdziwą, życiową rewolucję, a Margido planuje modernizację swojego zakładu pogrzebowego. Wszystko wydaje się iść w dobrym kierunku. Niestety, dramatyczna decyzja Tora sprawia, że życie całej rodziny znów wywraca się do góry nogami. Tom trzeci - „Na pastwiska zielone” to walka Torunn o utrzymanie gospodarstwa. Krewni ponownie siadają wspólnie do stołu, by ustalić dalsze kroki związane z ratowaniem ojcowizny. Nie będzie to łatwe, gdyż każdy z bohaterów ma inny pomysł na wykorzystanie posiadłości. Czy uda im się porozumieć? Dodam jeszcze tylko, że zakończenie pozostawiło we mnie niedosyt i mnóstwo pytań.

Autorka wciąga czytelnika w mroźny klimat Norwegii, który w moim odczuciu doskonale współgra z chłodem rodzinnych relacji dodatkowo je uwypuklając. Styl Ragde także jest oszczędny, prosty, przez co bardzo sugestywny. Połączenie zimowego klimatu z równie surowym stylem językowym sprawia, że powieść wydaje się być nieco przygnębiająca, dlatego wymaga od odbiorcy skupienia i zaangażowania. 

Pisarka z pewnością wiele czasu poświęciła swoim bohaterom, którzy są wyraziści, intrygujący i budzą szereg, często bardzo skrajnych emocji. Istotne dla mnie jest to, że mogłam poznać nie tylko aktualne losy każdego z nich, ale także odkryć przeszłość, bo to ona tutaj stanowi najważniejszy element. To wydarzenia z przeszłości doprowadziły do obecnej sytuacji; wybudowały między członkami rodziny mur żalu i wzajemnych pretensji, który może okazać się nie do przebicia.

Tytuł każdego z tomu można traktować, jak „słowo - klucz”, które trafnie oddaje istotę każdej z trzech części sagi. Odkrywamy to dopiero zamykając ostatni tom trylogii. I tak, „Ziemia kłamstw” to odniesienie do rodu rodziny Neshov, który „budowany” był w oparciu o kłamstwa. „Raki pustelniki” to, w moim odczuciu symbol zagubienia bohaterów. Raki pustelniki przychodzą na świat bez muszli, by przetrwa musi tę muszlę znaleźć. Podobnie jest z mieszkańcami Byneset. Wydarzenia, które miały miejsce w ich życiu sprawiły, że czują się nadzy; że nie są pewno swojego miejsca na ziemi. Muszą zatem odnaleźć coś, co da im siłę i ochroni przed światem. Tytuł części wilczącej sagę – „Na pastwiska zielone”, w moim odczuciu ma sygnalizować nowy początek. Początek, który dla jednych będzie wybawienie, a dla drugich złem koniecznym. 

Trylogia norweska to opowieść o rodzinie, której relacje zostały zniszczone przez błędy sprzed wielu lat. To historia o samotności, poszukiwaniu własnej tożsamości oraz próbie pogodzenia się ze swoimi korzeniami, gdyż o istnieniu niektórych  czasami lepiej nie wiedzieć.

Pełna emocji, o nieco pesymistycznym wydźwięku, ale skłaniająca do refleksji. Polecam!

Anne B. Ragde

Ziemia kłamstw 

Raki pustelniki 

Na pastwiska zielone

Wyd. Smak słowa 

Sopot 2010 - 2012