Margot Lee M. L. Shetterly "Ukryte działania"

Margot Lee Shetterly jest pomysłodawczynią przedsięwzięcia o nazwie The Human Computer Project, którego celem jest zgłębianie historii afroamerykańskich kobiet zatrudnionych w  NASA (pierwotna nazwa-NACA). Projekt swoje badania skupia na kobietach pracujących jako matematyczki, inżynierowie oraz specjalistki ds. informatyki w latach 1930-1980. Efektem kilkuletnich prób zgromadzenia, jak największej liczby informacji, dokumentów i rozmów jest książka „Ukryte działania”.

Autorka, będąca córką pierwszego czarnoskórego inżyniera zatrudnionego w NASA bohaterki swojej książki poznała będąc dzieckiem. Doskonale poznała nie tylko detale ich pracy, ale także warunki, w jakich ową pracę wykonywały.

W latach 40-tych, kiedy Stany Zjednoczone mocno zaangażowały się w wojnę na rynku pracy zaczęło brakować „umysłów ścisłych”. Władze państwa, chcą nie chcąc, musiały w NASA zatrudnić czarnoskóre kobiety na stanowiskach tzw. liczarek czyli ludzkich komputerów. Książka „Ukryte działania” koncentruje się na losach czterech z nich: Dorothy Vaughan, Maryn Jackson, Katherine Johnson oraz Christine Darden, które pracowały w Sekcji Obliczeniowej Zachód.

Autorka nie tylko odsłania kulisy pracy kobiet w NASA, ale stara się także ukazać tę mniej formalną część życia bohaterek. Odkrywamy powody, dla których kobiety zdecydowały się podjąć tę pracę, która często wymagała sporych wyrzeczeń. Poznajemy ich rodziny i codzienne życie. Dla niektórych zaskoczeniem może być to, jak „zwyczajne” były te niezwykle utalentowane panie.

Ta książka to także polityczno-społeczny obraz Stanów Zjednoczonych. Lata powojenne były bardzo nieprzychylnym czasem dla kobiet pracujących zawodowo, a co dopiero dla kobiet czarnoskórych. Bohaterki na każdym kroku doświadczały upokorzeń na tle rasowym-oddzielne toalety, oddzielna stołówka, niechęć ze strony współpracowników czy niższe wynagrodzenia.

Margot Lee Shetterly nie ubarwia tej historii, koncentruje się na faktach, przytacza daty, sięga do fachowej terminologii. Widać, że autorka poświęciła mnóstwo czasu i sił na skompletowanie dokumentów, przeprowadzenie wywiadów czy dotarciu do zdjęć (które zresztą zostały umieszczone w książce). Oczywiście nie każdemu taka forma „suchych faktów” będzie odpowiadać. Warto jednak poznać tę historię. Historię  silnych i niezwykle uzdolnionych kobiet, które miały odwagę zająć stanowiska dotychczas zarezerwowane dla mężczyzn. 

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości Wydawnictwa Harper Collins 

M. L. Shetterly - Ukryte działania

stron: 448
Wyd. Harper Collins 2017